ROZWÓJ MOWY

Jak rozwija się mowa?

Począwszy od życia płodowego dziecko rejestruje dźwięki
z otoczenia, najlepiej zaś rozpoznaje głos matki.

Już w pierwszym miesiącu życia noworodek krzykiem, płaczem sygnalizuje swoje potrzeby.

Drugi i trzeci miesiąc to okres głużenia. Dziecko wydaje dźwięki typu: ga, aga, gha głównie w chwilach dobrego samopoczucia. Kontynuuje trening narządów artykulacyjnych.

Szósty miesiąc życia to okres gaworzenia, czyli powtarzania ciągów sylabowych typu: ba-ba, ma-ma, ta-ta. Niemowlę coraz lepiej rozumie mowę, reaguje na swoje imię oraz ton głosu.

Pod koniec pierwszego roku życia wymawia kilka prostych słów, wykonuje polecenia związane z konkretną sytuacją.

Drugi rok życia to okres burzliwego rozwoju mowy. Charakterystyczna jest „lawina” nowych słów, a pod koniec tego okresu dziecko buduje krótkie, proste zdania.

W okresie przedszkolnym maluch rozwija możliwości językowe poprzez: wzbogacanie zasobu słów, poznawanie i stosowanie form gramatycznych, prowadzenie dialogów.

Dziecko:

• 3-letnie wykorzystuje w swojej mowie głoski: p, b, m, w, f, t, d, ch, ń, k, g, l oraz ś, ź, ć, dź.
• 4-letnie – oprócz wyżej wymienionych, wymawia głoski syczące:
  s, z, c, dz.
• 5-letnie – dodatkowo jeszcze głoski sz, rz, cz, dż oraz głoskę r.
• 6-latek buduje swobodne wypowiedzi, prawidłowe pod względem gramatycznym, używając właściwie wymawianych głosek.

Należy zwrócić uwagę na to, że każde dziecko rozwija się indywidualnie. Niektóre dzieci wcześniej zaczynają posługiwać się prawidłową mową we wszystkich jej aspektach, inne trochę później.

Jak możemy wspierać rozwój mowy dziecka?

Pierwszym ważnym ćwiczeniem, które w naturalny sposób usprawnia język, wargi, podniebienie i żuchwę jest karmienie piersią.

Picie z kubka, jedzenie łyżeczką oraz samodzielne żucie i gryzienie pokarmów dalej doskonalą te funkcje. Oprócz tego przyczyniają się do wykształcenia prawidłowego zgryzu i nawyku połykania. Ważne jest zatem wczesne zrezygnowanie z butelek i smoczków.

Częste oczyszczanie nosa z wydzieliny ułatwi dziecku, tak ważne przy mówieniu, oddychanie przez nos, a nie przez usta. Jeśli infekcje z katarem pojawiają się często, warto znaleźć ich przyczynę konsultując się z lekarzem laryngologiem lub alergologiem.

Wrażliwość słuchową należy rozwijać poprzez śpiewanie piosenek, słuchanie spokojnej muzyki, zabawy z dźwiękami.

Wzbogacanie słownictwa oraz doskonalenia umiejętności budowania zdań dziecko uczy się podczas rozmowy, słuchania bajek, wierszyków, wyliczanek.

Rozmowa jest najważniejsza, bowiem buduje więź emocjonalną między Rodzicami a Dzieckiem i rozwija kontakt.